Οι φίλοι του μπλοκ

Δευτέρα 30 Ιουνίου 2014

Alyssum tenium Άλυσσο της Τήνου

Τήνος 07/06/2014
φωτογραφία Γιάννης Γαβαλάς

Το Alyssum tenium (Halácsy 1900) είναι στενότοπο ενδημικό της Τήνου, στο όρος Τσικνιάς.
Ημιθαμνώδες, χνουδωτό φυτό με έναν ξυλώδη πολυετή βλαστό και αρκετά γερτά ή όρθια κλαδιά.
Οι ανθοφόροι βλαστοί του συχνά διακλαδίζονται και τα άνθη φτιάχνουν ένα «μπουκέτο» ενώ οι χαμηλότεροι κλάδοι γίνονται μοβ-καφέ.
Τα φύλλα είναι από πάνω γκριζοπράσινα και από κάτω λευκοπράσινα με πιο πυκνό χνούδι.
Τα άνθη έχουν 4 χνουδωτά σέπαλα και 4 ανοιχτοκίτρινα και επίσης χνουδωτά πέταλα.
Φύεται σε ανοικτές διαβρωμένες πλαγιές, σε σχιστόλιθους με αραιή βλάστηση, σε φρυγανικές κοινότητες και σε υψόμετρα 100-700 μ.
Η ανθοφορία του διαρκεί από το Μάιο έως τον Ιούνιο.
Περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων τω ν Σπάνιων & Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (RDB 2009) με τον χαρακτηρισμό Τρωτό (VU).
Ετυμολογία:
Alyssum < α (στερητικό) + λύσσα (θυμός) ==> επειδή θεραπεύει την λύσσα (συμπτώματα είναι ο θυμός, η μανία, η υδροφοβία).
tenium < Τήνος.

Παρασκευή 20 Ιουνίου 2014

Dianthus androsaceus

Ζήρεια 20/07/2013
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Ο  Dianthus androsaceus [(Boiss. & Heldr.), Hayek 1917] είναι ενδημικό αγριογαρύφαλλο της Πελοποννήσου, με παρουσία στην Ζήρεια (Κυλλήνη), το Παναχαϊκό και τον Ταΰγετο.
Συλλέχτηκε για πρώτη φορά στην Ζήρεια τον Ιούλιο του 1876 από τον Pichler και το 1877 από τον Heldreich. Περιγράφηκε αρχικά το 1888 ως Dianthus lilacinus var. androsaceus από τους Boisieur & Heldreich. Η τελική περιγραφή του έγινε το 1917 από τον Hayek με το όνομα Dianthus androsaceus.
Το 1912 και το 1986 εντοπίστηκε και στον Ταΰγετο. Το 1975 και το 1990 βρέθηκε και στο Παναχαϊκό.
Ανθίζει το καλοκαίρι στην ορεινή ζώνη, σε υψόμετρα 1000 - 2000 μέτρα.
Ετυμολογία:
Dianthus  < Δίας + άνθος > Διόσανθος (Θεόφραστος)
androsaceus < ανδρόσακος (= ασπίδα για άνδρα) < ανήρ (του ανδρός) + σάκος, ασπίδα από λυγαριά (σακέσ-παλος, αυτός που πάλλει την ασπίδα - σακεσφόρος - φερεσσακής, ο φέρων την ασπίδα, ο ασπιδοφόρος) // σύμφωνα με την Amanda Neill και τον A. Coombes υπάρχει η εξής εκδοχή: androsaceus < από την ονομασία που αναφέρει ο Διοσκουρίδης για ένα φυτό και το οποίο χρησιμοποίησε ο Λιναίος (Linnaeus) για το γένος Androsace (της οικογένειας Primulaceae), λόγω της μορφής των ανθήρων.

Πέμπτη 19 Ιουνίου 2014

Onopordum caulescens

Κιθαιρώνας 12/05/2013
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Το Onopordum caulescens (d'Urv. 1822) είναι μεσογειακό φυτό. Στην Ελλάδα εξαπλώνεται σε Ανατολικό Αιγαίο, Κυκλάδες, Πελοπόννησο και Στερεά Ελλάδα.
Συνώνυμα: Onopordum caulescens subsp. atticum Franco // Onopordum sibthorpianum Boiss. & Heldr.
Κοινή ονομασία: γαϊδουράγκαθο.
Φυτό με ισχυρό βλαστό, πολύ αγκαθωτό.
Βιότοπος: χέρσες τοποθεσίες.
Φύλλα πτερόλοβα, αγκαθωτά.
Ανθίζει από τον Μάιο.

Ετυμολογία:
Onopordum < όνος + πορδή - υποτίθεται ότι προκαλεί εντερικές διαταρχές στα γαϊδουρια που το τρώνε = Ονόπορδον.
caulescens < καυλός βλαστός > caulis + -esco ==> επειδή ο βλαστός συνεχίζει να μεγαλώνει και  μετά την ανθοφορία.




Τρίτη 17 Ιουνίου 2014

Allium pallens

Ζήρεια 20/07/2013
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Το Allium pallens (L. 1762) είναι μεσογειακό φυτό, με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα. 
Βιότοπος: θαμνώνες, φρύγανα, ξηρά λιβάδια, ελαιώνες, άκρες δρόμων σε υψόμετρα 0-600 μ.
Γεώφυτο με βολβό ωοειδή και μεβρανώδεις χιτώνες. Στέλεχος 20-80 εκ. Φύλλα 3-4 γραμμικά, λεία.
Άνθη κωδωνοειδή λευκοπράσινα με ροζ τμήματα.
Άνθιση: Μάιος - Ιούλιος.

Ετυμολογία:
Allium < allium (λατιν. Πλίνιος) < άγλις, -ίθος, η κεφαλή ή σκελίδα σκόρδου (σύμφωνα με τον Ottorino Pianigiani, 1845-1926, Ιταλό δικαστή, πολιτικό και γλωσσολόγο).
pallens < palleo (λατιν.) ωχριώ =ωχρό, χλωμό.



Δευτέρα 16 Ιουνίου 2014

Ophrys ariadnae

Πεντέλη 24/03/2014
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Η Ophrys ariadnae (H.E. Paulus, 1994) είναι ενδημική ορχιδέα της νότιας νησιωτικής Ελλάδας,  με κύρια εξάπλωση σε Κρήτη, Κάρπαθο και Νάξο. Περιγράφηκε το 1994 από το Λασίθι της Κρήτης.
Συνώνυμα: Ophrys cretica subsp. ariadnae // Ophrys cretica subsp. karpathensis.
Βιότοπος: φρυγανότοποι και ξηρά ασβεστολιθικά εδάφη.
Άνθη: τρίλοβα, σκούρα καφετί με πολύπλοκο γαλάζιο θυρεό.
Άνθιση: μέσα Φεβρουαρίου – μέσα Απριλίου.

Ετυμολογία:
Ophrys < Οφρύς (φρύδι). Δεν είναι ξεκάθαρο σε ποια χαρακτηριστικά του γένους Ophrys αναφέρεται το όνομα ενώ υπάρχει και το ενδεχόμενο γλωσσικής παρερμηνείας.
ariadnae < αφιερωμένη στην Αριάδνη, κόρη του Μίνωα, που βοήθησε τον Θησέα να αντιμετωπίσει τον Μινώταυρο και να βγει από τον Λαβύρινθο.



Κυριακή 15 Ιουνίου 2014

Ophrys sicula

Κιθαιρώνας 03/04/2014
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Ophrys sicula (Tineo 1817) είναι μεσογειακή ορχιδέα. Περιγράφηκε από την Σικελία.
Συνώνυμα: Ophrys galilaea, Ophrys lutea subsp. minor.
Βιότοπος: φρύγανα, θαμνώνες, ελαιώνες, αραιά πευκοδάση.
Λεπτό φυτό με ύψος 5-40 εκ. Πέταλα κίτρινα και σέπαλα πράσινα.
Άνθος: 2-8, μικρά, τρίλοβα, κίτρινα. Θυρεός καφετής με μεγάλο γαλαζωπό ή λευκό ω (ωμέγα).
Άνθιση: τέλη Ιανουαρίου - Μάρτιος.

Ετυμολογία:
Ophrys < Οφρύς (φρύδι). Δεν είναι ξεκάθαρο σε ποια χαρακτηριστικά του γένους Ophrys αναφέρεται το όνομα ενώ υπάρχει και το ενδεχόμενο γλωσσικής παρερμηνείας.
sicula < Sicilia Σικελία = σικελική.

Σάββατο 14 Ιουνίου 2014

Bupleurum capillare

Παρνασσός 30/07/2013
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Το Bupleurum capillare (Boiss. & Heldr. 1856) είναι ενδημικό είδος του Παρνασσού και της Γκιώνας.
Βιότοπος: ελαιώνες, αμπελώνες, παρυφές δρόμων, σταθεροποιημένοι λιθώνες, σε υψόμετρα 500 - 1000 μ.
Μονοετές φυτό. Βλαστός όρθιος, λεπτοφυής μέχρι 60 εκ.
Σκιάδια μικρά με 5-10 άνθη.
Άνθιση: Ιούλιος - Σεπτέμβριος.
Ετυμολογία:
Bupleurum < βούπλευρος (η), φυτό που αναφέρει ο Νίκανδρος στα «Θηριακά» ως φαρμακευτικό < βους + πλευρά. Επειδή οι πλευρές των φύλλων είναι έντονες, όπως τα πλευρά των βοδιών.
capillare (λατιν.) = τριχωτό ==> αναφέρεται στα λεπτά όργανα του φυτού.
Περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων & Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (2009) με τον χαρακτηρισμό Τρωτό (VU).

Ranunculus trichophyllus

Σχινιάς 09/04/2014 Αττική
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Ο Ranunculus trichophyllus (Chaix 1786) είναι κοσμοπολίτικο φυτό με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Βιότοπος: ενδιαιτήματα γλυκού νερού, εποχιακά λιμνία, τέλματα, σε υψόμετρα 0-1300 (2000) μ.
Φύλλα με μακριούς τριχωτούς λοβούς.
Άνθη με πέταλα μικρά, λευκά, όχι μεγαλύτερα από 5 χιλ.
Άνθιση Μάρτιο - Ιούνιο.

Ετυμολογία:
Ranunculus < rana βάτραχος. Ο Πλίνιος γράφει ότι «ονομάζουμε ranunculus το βότανο που οι Έλληνες ονομάζουν βατράχιο» = Βατράχιο, επειδή ορισμένα είδη αυτού του γένους ευδοκιμούν σε υδάτινο περιβάλλον.
trichophyllus < θριξ τριχός + φύλλον ==> από τα τριχοειδή φύλλα = τριχόφυλλος.



Παρασκευή 13 Ιουνίου 2014

Linum aroanium

Πάρνωνας 01/05/2010
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Το Linum aroanium (Boiss. & Orph. in Boiss. 1854) είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου, με ευρεία αν και σποραδική εξάπλωση στην Ελλάδα, εκτός Θεσσαλίας και νησιών. 
Περιγράφηκε από τα Αροάνια όρη (Χελμός). Εκτός Ελλάδας φύεται στην Σεβέρνα Μακεντόνιγια, Ανατολία, Δυτική Συρία και Λίβανο.
Βιότοπος: πετρώδη λιβάδια, πλαγιές, βράχοι, σε υψόμετρα 800-1200 (-1900) μ.
Πολυετές φυτό με λεπτή ξυλώδη βάση. Μη ανθοφόροι βλαστοί, έως 10 εκ, ακανθώδεις, φυλλώδεις. Ανθοφόροι βλαστοί ανερχόμενοι, εύκαμπτοι, 10-30 (-40) εκ.
Φύλλα στενά, ωοειδή-ελλειπτικά.
Άνθη με πέταλα 12-15 χιλ., γαλάζια με σκούρες νευρώσεις.
Άνθιση: Μάιος - Ιούνιος.

Ετυμολογία:
Linum < λίνον (λινάρι).
aroanium < Αροάνια, το αρχαίο (και επίσημο) όνομα του Χελμού.


Πέμπτη 12 Ιουνίου 2014

Dracunculus vulgaris

Παγγαίο 05/06/2010
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Ο Dracunculus vulgaris (Schott 1832) είναι μεσογειακό φυτό με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα. 
Κοινό όνομα: δρακοντιά
Εντυπωσιακό φυτό με ύψος που συχνά είναι μεγαλύτερο από 1 μ. 
Σπάθη λογχοειδής, πορφυρή εσωτερικά, κιτρινοπράσινη εξωτερικά. Σπάδικας λεπτός, μακρύς, πορφυρός, κοντύτερος από την σπάθη. 
Φύλλα μεγάλα, πολυσχιδή κυματοειδή με λευκά στίγματα. Βλαστός πολύ χαρακτηριστικός με σχέδια που θυμίζουν ζέβρα.
Φύεται σε άκρες δρόμων και εγκαταλειμμένα χωράφια.
Κατά την άνθηση το φυτό αποπνέει έντονη δυσοσμία που προσελκύει μύγες. Οι μύγες παγιδεύονται προσωρινά για την γονιμοποίηση και μετά απελευθερώνονται.
Ανθίζει από τον Μάιο.

Ετυμολογία:
Dracunculus < dráco (λατιν.) > δράκων δράκοντος = μικρός δράκος, δρακοντίσκος
vulgaris < vúlgus κοινός, ευρέως διαδεδομένος = κοινό.

Τετάρτη 11 Ιουνίου 2014

Thymelaea hirsuta

Τουρκοβούνια 11/01/2014 Αθήνα
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Η Thymelaea hirsuta (L.) Endl. 1848, είναι μεσογειακό φυτό, με εξάπλωση στην νότια και νησιωτική Ελλάδα.
Βιότοπος: ζεστά και ξηρά παράκτια ενδιαιτήματα, βραχώδεις θέσεις, αγροτικά οικοσυστήματα, σε υψόμετρα 0-300 (-600) μ.
Πολύκλαδος θάμνος με βλαστούς πυκνά χνουδωτούς.
Φύλλα πάρα πολλά,  μικρά, σαρκώδη, αλληλοκαλυπτόμενα.
Τα κίτρινα άνθη φύονται σε δέσμες και εμφανίζονται το φθινόπωρο με την άνθιση να διαρκεί μέχρι την άνοιξη
Ανθίζει Νοέμβριο - Απρίλιο.

Ετυμολογία:
Thymelaea < θυμελαία (Διοσκουρίδης) > thymelaea (Πλίνιος) = Θυμελαία. 
hirsuta < irsuto τριχωτός ==> με πυκνό, δασύ τρίχωμα = δασύτριχη

«θυμελαία ἢ χαμελαία· οἱ δὲ πυρὸς ἄχνην ἢ κνῆστρον ἢ κνέωρον καλοῦσιν· ἐκ ταύτης ὁ Κνίδιος κόκκος, καρπὸς ὢν αὐτῆς, συλλέγεται, ὃν Εὐβοεῖς μὲν ἀπόλινον καλοῦσιν...» Διοσκουρίδης



Τρίτη 10 Ιουνίου 2014

Sideritis curvidens

Πατέρας 01/05/2014 Αττική
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Sideritis curvidens (Stapf 1885) είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα, εκτός της Πίνδου.
Συνώνυμο: Sideritis romana subsp. curvidens [(Stapf) Holmboe].
Βιότοπος: ελαιώνες, ανοίγματα κωνοφόρων δασών, αμμώδη εδάφη, παράκτια ενδιαιτήματα, σε  υψόμετρα 0-800 μ.
Ετήσιο φυτό, συνήθως με έναν ή λίγους βλαστούς, με ύψος 5-15 εκ.
Ταξιανθία με 4-6 λευκά και σπανίως ρόδινα άνθη.
Ανθίζει από τα τέλη Μαρτίου.

Ετυμολογία:
Sideritis < sideritis (Πλίνιος) < σιδηρίτις (Διοσκουρίδης) = η Σιδηρίτις.
curvidens <  curvus καμπύλος, κυρτός ==> από το σχήμα των ανθέων.



Δευτέρα 9 Ιουνίου 2014

Bupleurum lancifolium

Πατέρας 08/05/2014 Αττική
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Το Bupleurum lancifolium (Hornem. 1813) είναι φυτό της Μεσογείου και της ΝΔ Ασίας. Στην Ελλάδα εξαπλώνεται σε Κρήτη, Κυκλάδες, Πελοπόννησο και Στερεά Ελλάδα.
Μονοετές φυτό, ύψους 20-50 εκ., με πολλές διακλαδώσεις. Φύλλα κιτρινοπράσινα, τα κατώτερα λογχοειδή-προμήκη, τα ανώτερα λογχοειδή-ωοειδή. Σκιάδια μικρά με 2-3 ακτίνες.
Φύεται στην πεδινή και την ημιορεινή ζώνη σε γεωργικά και μεσογειακά ενδιαιτήματα.
Ανθίζει Μάιο-Ιούνιο.

Ετυμολογία:
Bupleurum < βούπλευρος (η), φυτό που αναφέρει ο Νίκανδρος στα «Θηριακά» ως φαρμακευτικό < βους + πλευρά ==> επειδή οι πλευρές των φύλλων είναι έντονες, όπως τα πλευρά των βοδιών.
lancifolium < láncea λόγχη + folium φύλλο ==> από το σχήμα των φύλλων


Πατέρας 08/05/2014 Αττική



Κυριακή 8 Ιουνίου 2014

Moraea mediterranea (Gynandiris monophylla)

Τουρκοβούνια 21/03/2014 Αθήνα
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Η Moraea mediterranea (Goldblatt 1998) είναι μία ίριδα της Ανατολικής Μεσογείου με εξάπλωση σε Ελλάδα, Λιβύη, Αίγυπτο, Ισραήλ, Ιορδανία. Στην Ελλάδα εξαπλώνεται σε Στερεά, Πελοπόννησο, Κυκλάδες και Κρήτη. 
Συνώνυμα: Gynandriris monophylla Klatt & Iris monophylla (Klatt) Boiss. & Heldr.
Μικρό φυτό που έχει ένα μακρόστενο φύλλο που έχει κατά την άνθιση.
Βιότοπος: ξηρά εδάφη και φρυγανότοποι.
Άνθη: γλωσσοειδή, γαλάζια με κίτρινο φάρυγγα.
Άνθιση: Φεβρουάριος - Μάιος.

Ετυμολογία:
Moraea < το 1758 ο Σκωτσέζος βοτανικός Philip Miller αφιέρωσε το όνομα του γένους Morea στον Robert More (1703-1780), Άγγλο ερασιτέχνη βοτανικό. Όμως ο Λινναίος (Linnaeus) αργότερα άλλαξε το όνομα σε Moraea, συσχετίζοντάς το με το επώνυμο του πεθερού του Johan Moraeus.
mediterranea < mar Mediterraneo Μεσόγειος Θάλασσα = μεσογειακή. 
Gynandriris < γυνή + ανήρ ανδρός ==> επειδή τα θηλυκά και αρσενικά αναπαραγωγικά όργανα του φυτού είναι ενωμένα. 


Λαύριο 14/03/2014

Λαύριο 14/03/2014

Σάββατο 7 Ιουνίου 2014

Ornithogalum arabicum

Αμοργός 25/04/2005
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Το Ornithogalum arabicum (L. 1753) είναι μεσογειακό φυτό με αβέβαιη φυσική κατανομή και με εξάπλωση στην νησιωτική Ελλάδα. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις πρόκειται είτε για φυτά που έχουν φυτευτεί είτε για φυτά που έχουν δραπετεύσει από καλλιέργεια.
Λαϊκά ονόματα: μαυρομάτα, μαυρομύτα.
Βιότοπος: άκρες περιβολιών, αμπελιών και χωραφιών, ακαλλιέργητα χωράφια, ενίοτε σε ελαιώνες, κοντά σε χωριά και οικισμούς.
Γεώφυτο  με μεγάλο βολβό και όρθιο ανθεκτικό βλαστό.
Φύλλα 5-8, γραμμικά-λογχοειδή, πράσινα, χωρίς λευκή γραμμή στο μέσον.
Άνθη 10-25, λευκά, σε πυκνή ταξιανθία
Ανθίζει Απρίλιο - Μάιο.

Ετυμολογία:
Ornithogalum < Όρνις (πτηνό,  όρνιθα, κόττα) + γάλα. Αναφέρεται στην φράση «και του πουλιού το γάλα», λόγω του λευκού χρώματος των τεπάλων του.
arabicum < Arabia = αραβικό.

Δήλεσι 30-04-2008



Παρασκευή 6 Ιουνίου 2014

Cephalaria flava subsp. setulifera

Παρνασσός 30/07/2013
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Η Cephalaria flava (Boiss. & Heldr. 1875) subsp. setulifera (Kokkini 1991) είναι ενδημική Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου και Εύβοιας.
Βιότοπος: ασβεστολιθικά βράχια, πετρώδη λιβάδια, στην ορεινή ζώνη.
Πολυετής πόα, ύψους έως 90 εκατοστά, με ρίζα πασσαλώδη και βλαστό ξυλώδη στην βάση, καλυμμένο με άγριες όρθιες τρίχες. Φύλλα λυροειδή με μικρούς, γραμμοειδείς πλάγιους λοβούς.
Ανθοφόρα κεφάλια μικρά σφαιρικά, με βράκτια ωοειδή. 
Άνθιση: Μάιος-Ιούνιος.
Ετυμολογία:
Cephalaria < κεφαλή ( από την πυκνότητα της ανθοφορίας σε πυκνά κεφάλια λουλουδιών).
flava (λατιν.)= κίτρινη.
setulifera (λατιν.) < sétula, μικρή τρίχα + fero φέρω ==> επειδή φέρει μικρές τρίχες στον βλαστό και τα βράκτια.


Πέμπτη 5 Ιουνίου 2014

Centaurea ebenoides

Γεράνεια 06/04/2014
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Η Centaurea ebenoides (S. Moore 1878) είναι ενδημική της Βόρειας Εύβοιας και των Γερανείων σε οφιολιθικά πετρώματα. Τον πληθυσμό των Γερανείων ανακάλυψε το 2014 ο Γιώργος Ζάρκος.
Βιότοπος: σχισμές οφιολιθικών βράχων, άγονα οφιολιθικά εδάφη με μέτρια έως μεγάλη κλίση και μικρή φυτοκάλυψη
Φυτό πολυετές. Βλαστοί κατακείμενοι έως τοξοειδώς αφιστάμενοι, μήκους 10-15 εκ. σε υψόμετρα (0) 200-600 μ.
Φύλλα εριώδη, πτερυγόσχιστα έως πτεροειδή ή διακοπτόμενα πτεροειδή, λυροειδή .
Άνθη ερυθρορόδινα ή λευκά με πορφυρές νευρώσεις, τα περιφερειακά μικρότερα από τα κεντρικά.
Άνθιση: Μάιος - Ιούνιος.
Ετυμολογία:
Centaurea < Centaurus < Κένταυρος (ο Κένταυρος Χείρων ήταν γιατρός και δάσκαλος του Ασκληπιού).
ebenoides < έβενος + είδος ==> επειδή το φύλλωμά της μοιάζει με του φυτού έβενος (Ebenus).




Τετάρτη 4 Ιουνίου 2014

Borago officinalis

Γεράνεια 20/03/2014
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Το Borago officinalis (L. 1753) είναι μεσογειακό φυτό. Φύεται στο  μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας, με εξαίρεση το βορειοδυτικό τμήμα.
Είναι μονοετές φυτό, πλούσιο σε κάλιο και άλλα νιτρικά άλατα, χαρακτηριστικά που του δίνουν πολλές φαρμακευτικές χρήσεις.
Βλαστός πολύκλαδος, τριχωτός.
Φύλλα μεγάλα, έμμισχα, ωοειδή στην βάση, ενώ τα ανώτερα είναι μικρότερα, επιφυή.
Φύεται σε φρύγανα, λιβάδια, καλλιεργημένα ή μη χωράφια.
Άνθη αστεροειδή σε μακρείς ποδίσκους, κατανεύοντα, γαλάζια.
Ανθίζει από τον Μάρτιο.

Ετυμολογία:
Borago < burra τριχωτό ένδυμα των Λατίνων - αναφορά στα τριχωτά φύλλα.
officinalis < offícina, μεσαιωνικό εργαστήριο για παρασκευή φαρμάκων και αρωμάτων = φαρμακευτικό. 


Δευτέρα 2 Ιουνίου 2014

Atropa belladonna

Πάρνηθα 31/05/2014
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Η Atropa belladonna (L. 1753) είναι φυτό της Κεντρικής και Μεσογειακής Ευρώπης και της Βορειοδυτικής Αφρικής.
Στην Ελλάδα συναντάται κυρίως στην βόρεια χώρα, αλλά επεκτείνεται τοπικά έως την Πελοπόννησο. 
Βιότοπος: σκιερές ορεινές θέσεις. Δασικό είδος, που φύεται κατά μήκος δρόμων και μονοπατιών.
Πολυετές φυτό με μεγάλα φύλλα και ύψος πάνω από 1 μέτρο. Ο καρπός είναι σφαιρικός, μαύρος και πολύ τοξικός. Η δηλητηριώδης ουσία του λέγεται ατροπίνη και έχει σημαντικές φαρμακευτικές ιδιότητες.
Άνθη: καστανόχρωμα σε σχήμα καμπάνας.
Άνθιση: από τον Ιούνιο.

Ετυμολογία:
Atropa < Άτροπος, μία από τις τρεις Μοίρες της ελληνικής μυθολογία, που καθόριζε την ζωή ενός ανθρώπου μέχρι τον θάνατό του.
belladonna < bella ωραία + donna κυρία ==> αναφορά στην οφθαλμική χρήση του φυτού από τις γυναίκες της Βενετίας για να προκαλέσουν διαστολή της κόρης του ματιού.